ZONGULDAK

           Z O N G U L D A K CUMHURİYET SONRASI KURULAN İLK İL "Zonguldak'ın derin toprakları altındaki servet-i madeniyye ne kadar kıymetli ise,bizim nazarımızda Zonguldak da o kadar kıymetli bir vilayetimizdir." M.Kemal Atatürk - Zonguldak,26 Ağustos 1931 Zonguldak Adının Kaynağı: Zonguldak adının kaynağına ilişkin üç değişik görüş bulunmakatadır. Birinci görüş,kent merkezinin Üzülmez deresinin ağız kısmında yer alması ve derenin ilk çağda " Sandra"adıyla anılması,burda kurulan yerleşimin "Sandraca " adını taşıması nedeniyle,zamanla bu adın Zonguldak'a dönüştüğü görüşüdür. İkinci görüşe göre, yörenin sazlık ve bataklık olması ve bunun yörede "zongalak" olarak adlandırılmasına bağlı olarak, sözcüğün zamanla değişerek bugünkü halini aldığı şeklindedir. Son görüşe göre ise kent adını , ocakları ilk işleten fransız ve belçika şirketlerinin kentin hemen yanındaki Göldağı mevkiini nirengi noktası almaları sonucu,Göldağı kesimi yada bölgesi anlamına gelen " Zone Gguel Dagh" ın Türkçe okunuşundan almıştır.

         KONUMU: Karadenizin batısında, 3.481 km2'lik bir alana kurulu bulunan zonguldak, ülke topraklarının binde altısını kaplar.Karadeniz kıyılarından başlayan il toprakları kuzeydoğudan Bartın,doğudan Karabük,güneyden Bolu ve batıdan Düzce illeri ile çevrilidir.2000 sayımına göre, toplam nüfusu 632.936 olan Zonguldak ilinin, 106.450 kişisi merkez ilçede yaşamaktadır.Oldukça engebeli bir arazi üzerinde kurulmuş olan il topraklarının önemli bir bölümü, akarsu vadileriyle yer yer derin bir biçimde parçalanmış olanlar ve orta yükseklikteki dağlar oluşturur.Platolar genellikle dağların yamaçlarında ve aralarında bulunurken,akarsularca taşınmış alüvyonlarla kaplı küçük düzlükler ise, ilin az sayıdaki ovalarını oluşturur. Bol yağışlı bir iklime sahip olan Zonguldak,akarsular bakımından da oldukça zengindir.Her mevsimi yağışlı olması nedeniyle, yöremiz orman ve ormanaltı bitki yönünden de zengin bir potansiyele sahiptir.

          TARİHÇESİ: Zonguldak antik dönemde Bithynia ve Paphlagonia sınırlarının kesiştiği noktada bulunmaktaydı. Bölgede,Hitit,İskit,Mariandin,Frig,Megara,M,let, Boietya,Kimmer,asur Pers,Makedon,Roma,Bizans,Ceneviz ve Türk kavimlerinin izlerini görmek mümkündür.Özellikle Kdz.Ereğli(Herakeia Pontica) ve Filyos'ta (Tieon) kurulan ticari iskelelere bağlı olarak gelişen yerleşim birimlerinin kalıntıları günümüze kadar ulaşmıştır.Ereğli kalesi tarihi surlar, su sarnıçları,Heracles sarayı,Crispos anıt mezar, Çeştepe,fener kulesi,Bizans kilisesi,Filyos antik limanı,Filyos kalesi,açık hava tiyatrosu,kemerleri bunlardan bazılarıdır. Filyos Kalesi 1460 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Amasrayı almasıyla birlikte yörede Türk egemenliği pekişmiştir.1829 yılında taşkömürünün bulunmasıyla farklı bir önem kazanan bölgede 1848'de ilk kömür ocakları kurulmuş;19.yy. sonunan doğru ingiliz,fransız,belçika,rus şirketleri taşkömürü üretimi yapmak üzere yöreye gelmişleridir.Yöredeki şirketlerin haklarını korumak ve üretimi artırmak bahanesiyle fransız askerleri önce Zonguldak'ı ardından Ereğli'yi işgal etmiş(1919);ancak Zonguldak ve çevresinde oluşturulan Müdafa-i Hukuk Cemiyetlerine bağlı milis güçlerinin karşı koymasıyla 18.06.1920'de Ereğli'den 21.06.1920'de ise Zonguldaktan çekilmek zorunda kalmışlardır.Zonguldak,1 Nisan 1924 tarihinde, Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il olma ünvanını kazanmıştır.

            YÖRE KÜLTÜRÜ MANİLER 1 2 3 Davul çalar bayramdır Ata bindim eğerli Ekinleri biçersin Herkes sana hayrandır Benim yarim değerli Güzelleri seçersin Gönüller bir olunca İnşallah kavuşuruz Kızının hatırına Samanlıklar seyrandır Buluşuruz temelli Kaynanayı seversin 4 5 6 Kanarya var bülbül var Su gelir aka aka Şu dağlar ulu dağlar Etrafı sardı bahar Taşları yıka yıka Derelerde su çağlar İkimiz bir olalım Gözlerim görmez oldu Yarinden ayrılanlar Gelmeden şu sonbahar Yollara baka baka Kah düşünür kah ağlar 7 8 9 Güneş açar yaz olur Deniz üstünde fener Ay doğar aya gider Kaya dibi saz olur Martılar ona konar Gün doğar güne gider Yarime gül diyemem Ben o yari almazsam Ölsem mezara girsem Gülün ömrü az olur Yüreğim ona yanar Elim ayağım titrer

             TÜRKÜLER: Aman oy aman of * Atlı geliyor atlı Aman ey aman of Elma aldım Bartından Atlı geliyor atlı Dabancam var altından Altında kilim katlı Yandım aman yanıyom aman Benim sevgili yarim Öyle bir yar sevdim ki Baldan şekerden tatlı Sülalesi Bartın'dan gel gel Bağlantı.... Aşık atalım mı? Gönül satalım mı? Dıv dıv dıv dıv dıv Anay bubay¹ duymadan Dıv dıv dıv dıv dıv Bize gaçalım mı? Dıv dıv dıv dıv dıv dıv Anasına kızına Dallarda yeşil yaprak Duvardaki sazına Kirazlar tabak tabak Sandıktaki bezine Kavuşalım sevdüğüm Yandım ela gözüne Sonumuz kara toprak Akşama gelecem Hasretim ben yüzüne Bağlantı...... Buvar ²başında bakır Rakı iç benim için Yosmam gözlerin çakır Ölüyom senin için Of yanıyon eğlen geliyon Böyle sevdalık olmaz O çakır gözlerine Sen de öl benim için Kurban olsun bu fakir gel gel Bağlantı...... Evleri var bakacak Şu yar beni yakacak Ayakkabı isterim Of yanıyon eğlen geliyon Üstü beyaz olursa Yaktıysa yarim yaksın Ben kaynana isterim Neyva³ bundan korkacak gel gel Oğlu güzel olursa *Hüseyin Çakır- (Zonguldak-Çaycuma Çömlekçi köyü) (1) Anay bubay: Anan baban (2) Buvar: Kuyu (3) Neyva: Ne var? Çaycuma tahta köprü (yıkıldı) Çaycuma Eski Hükümet konağı

      ÇAYCUMA YÖRESİ MUTFAĞI: ÇORBALAR HAMURLU YEMEKLER MAKARNALAR 1) Tarhana Çorbası 1) Kıymalı Islama 1) Kesme Makarna (Erişte) 2) Kesme Çorbası 2) Halışga 2) Kuskus Makarna 3) Ovmaç Çorbası 3) Tatar Böreği-Mantı 3) Cimcük (Çimdik) Makarnası 4) Yufka Çorbası 4) Fırın Mantısı 5) Pumpum Çorbası 5) İçi yoğurtlu Mantı 6) Öğre Çorbası 6) İçi Köfteli Mantı

           EKMEKLER YUMURTA YEMEKLERİ SEBZE YEMEKLERİ 1) Ev Ekmeği 1) Yumurtalı Fasülye 1) Yoğurtlu Isbut 2) Ekmek Buğulama 2) Yumurtalı Patlıcan 2) Ispanaklı Mıhlama 3) Yufka 3) Yumurtalı Isbut 3) Mancar 4) Yumurtalı Ekmek 4) Yumurtalı-Soğanlı Mıhlama 4) Çükündür Mancarı(Pazı) 5) Mancarlı Ekmek 5) Peynirli Yumurta-Omlet 5) Darı Mancarı 6) Kıymalı Ekmek 6) Yumurta Karıştırma 6) Kökü Kızıl Mancarı 7) Gırtıl-Gartlaç 7) Kaz Ayağı Mancarı 8) Fesleğenli Gözleme 8) Beddam Mancarı 9) Bulgurlu Kabak KOMPOSTOLAR TATLILAR 10) Bulgurlu Kara Mancar 1) Sütlü Armut 1) Kaygana Tatlısı 11) Bulgurlu Lahana 2) Sütlü Kara Kabak 2) Sütlaç 12) Ebe Gümeci 3) Sütlü Helva Kabak 3) Zerde 13) Şalgam Dolması 4) Çilek Kompostosu 4) Demir Tatlısı 14) Şalgam Kavurması 5) Tatlı Islama BÖREKLER 6) Baklava 1) Kuru Yufka - Tatlı Böreği 7) Lokma Tatlısı 2) Fincan (Puf) Böreği 8) Tatlı Gırtıl 3) Su Böreği 4) Cevizli Tatlı Börek 5) Kabaklı Tatlı Börek